Międzynarodowa konferencja naukowa: Łódź – nauka, pamięć, ideologia

O wydarzeniu

Celem konferencji „Łódź – nauka, pamięć, ideologia" jest próba przyjrzenia się różnym wizerunkom miasta kreowanym w szeroko rozumianej myśli historycznej w XX wieku. W kręgu zainteresowań znajdą się dyskursy historiograficzne, literackie, socjologiczne i pamięciologiczne. Organizatorzy wydarzenia pragną ukazać obraz Łodzi kreowany przez społeczność polską, niemiecką i żydowską.

Spotkanie organizowane jest w ramach trwającej od wielu lat współpracy między Uniwersytetem w Giessen a Uniwersytetem Łodzkimi. W konferencji wezmą udział badaczki i badacze z obu tych ośrodków oraz innych instytucji polskich oraz niemieckich.

Konferencji towarzyszyć będzie promocja polskiego tłumaczenia historii Łodzi w XX wieku, autorstwa niemieckiego historyka Hansa Juergena Boemelburga – więcej informacji o tym wydarzeniu.

Organizatorzy: Centrum Jerzego Giedroycia UŁ, Gießener Zentrum Östliches Europa an der Justus-Liebig Universität Gießen, Katedra Historii Historiografii i Nauk Pomocniczych Historii UŁ, Martin-Opitz-Bibliothek – Herne, Polskie Towarzystwo Historyczne Oddział w Łodzi, Wydział Filozoficzno-Historyczny UŁ, Zakład Niemcoznawstwa w Instytucie Filologii Germańskiej UŁ.

Program

26.03 - Pierwszy dzień konferencji

Miejsce obrad: Sala Rady Wydziału – ul. hm. A. Kamińskiego 27a, I piętro

Otwarcie konferencji – 16:00 - 16:30

Historia Łodzi jako problem badawczy - podejście multidyscyplinarne  - moderacja Andrzej Czyżewski (Instytut Studiów Politycznych PAN/Centrum Jerzego Giedroyca UŁ) – 16:30-18:30

1. Niewykorzystane możliwości? Białe plamy w historii regionalnej ośrodków przemysłowych na ziemiach polskich, ze szczególnym uwzględnieniem Łodzi, Kamil Śmiechowski (Uniwersytet Łódzki)
2. Wschód/Zachód, Lokalne/Globalne, Centrum/Peryferia: czy Łódź jest zawsze w tym samym miejscu? Agata Zysiak (Universität Wien/Uniwersytet Łódzki)
3. Historie mówione jako metoda badawcza i praktyka życiowa. Na przykładzie działalności Stowarzyszenia Topografie i Cyfrowego Archiwum Łodzian Miastograf, Marta Madejska (Stowarzyszenie TOPOGRAFIE]

Kolacja dla uczestników konferencji – 19:30

27.03 - Drugi dzień konferencji

Miejsce obrad: Sala 204  – ul. hm. A. Kamińskiego 27a, II piętro

Prasa łódzka jako kreator pamięci miasta - moderacja Ewa Wiatr (Centrum Badań Żydowskich UŁ) – 9:30-11:30

1. Rocznik Łódzki - czasopismo i środowisko, Jarosław Kita (Uniwersytet Łódzki)
2. Niemiecka prasa łódzka jako czynnik tworzący pamięć historyczną miasta, Monika Kucner (Uniwersytet Łódzki)
3. Prasa żydowska jako czynnik współtworzący tożsamość miasta, Dariusz Dekiert (Uniwersytet Łódzki)

Przerwa kawowa – 11:30-12:00

Wokół instytucji i środowisk - moderacja Marta Sikorska (Uniwersytet Łódzki) – 12:00-14:00

1. Synergia nieoczywista. Archiwista czy historyk? Archiwum Państwowe w Łodzi w nurcie badań naukowych w XX wieku, Bartosz Górecki (Archiwum Państwowe w Łodzi)
2. Środowisko badaczy Łodzi żydowskiej do 1939 r., Adam Sitarek (Centrum Badań Żydowskich UŁ)
3. Pamięć niemieckich „wypędzonych” i publikacje Petera E. Nasarskiego (1914-2011) i Oskara Kossmanna (1904-1998), Matthias Barelkowski (Berlin)

Przerwa obiadowa – 14:00-15:00

Łódź oczami niemieckich i żydowskich mieszkańców - moderacja: Andreas Lawaty (Lüneburg) – 15:00 - 17:00

1. Adolf Eichler (1877-1945) i pamięć niemiecka w wersji volkistowsko-narodowej, Heidi Hein-Kircher (Martin Opitz Bibliothek/Ruhr Universität Bochum)
2. Pamięć niemieckich socjalistów z DSAP: Otto Heike (1901-1990), Georg W. Strobel (1923-2010) i inni, Hans-Jürgen Bömelburg (Justus-Liebig Universität Gießen)
3. Filip Friedman jako pionier historiografii Żydów w Łodzi, Natalia Aleksiun (University of Florida/Centrum Badań Żydowskich UŁ)

28.03 - Trzeci dzień konferencji

Miejsce obrad: Sala Rady Wydziału – ul. hm. A. Kamińskiego 27a, I piętro

„Czerwona” Łódź - moderacja: Jolanta Kolbuszewska (UŁ) – 9:30-11:30

1. Gryzelda Missalowa (1901-1978) i jej wizja historii Łodzi przemysłowej, Rafał Stobiecki (Uniwersytet Łódzki)
2. Wkład Pawła Korca w kształtowanie obrazu Łodzi przełomu XIX i XX w., Sławomir M. Nowinowski (Uniwersytet Łódzki)
3. Z dziejów „Czerwonej Łodzi". Barbara Wachowska (1929-2005) i badania nad historią łódzkiego ruchu robotniczego, Kamil Piskała (Uniwersytet Łódzki)

Przerwa kawowa – 11:30 - 12:00

Łódź - portret nieoczywisty - moderacja: Krzysztof Lesiakowski (Uniwersytet Łódzki) – 12:00-14:00

1. Anna Rynkowska i jej monografia ulicy Piotrkowskiej, Jolanta Kolbuszewska (Uniwersytet Łódzki)
2. Karl Dedecius – lodzermensch na emigracji, Andreas Lawaty (Lüneburg)
3. Tadeusz Bojanowski i historiografia łódzka lat 80. XX w., Andrzej Kobak (Uniwersytet Łódzki)

Przerwa obiadowa – 14:00 - 15:00

Łódź - między historią a pamięcią - moderacja: Hans-Jürgen Bömelburg (JLU) – 15:00-17:00

1. Łódzkie żydowskie Księgi Pamięci (Księgi Yitzkor). Rekonesans badawczy, Krystyna Radziszewska (Uniwersytet Łódzki)
2. „Umiejętnie unika sądów o nacjonalistycznym zabarwieniu”. Mirosław Cygański (1925-2016) i badania nad niemiecką okupacją Łodzi w latach 1939-1945, Michał Turski (Centrum Badań Historycznych PAN w Berlinie)
3. Historia niechciana - badania nad łódzkim gettem w okresie PRL, Andrzej Czyżewski (Instytut Studiów Politycznych PAN/Centrum Jerzego Giedroyca UŁ)

Podsumowanie i zakończenie obrad – 17:00-17:30

Wydarzenie towarzyszące

27.03.2025

Miejsce: Biblioteka Wolność – pl. Wolności 4

Spotkanie autorskie z prof. Hansem-Jürgenem Bömelburgiem (Justus-Liebig Universität Gießen) wokół książki Łódź – historia wielokulturowego miasta przemysłowego w XX w. Prowadzenie: Laura Clarissa Loew (Justus-Liebig Universität Gießen) i Andrzej Czyżewski (Instytut Studiów Politycznych PAN/Centrum Jerzego Giedroyca UŁ) – 18:30 - 21:00

Więcej informacji o wydarzeniu