Zarządzanie dostępnością w praktyce – studia podyplomowe na EkSoc UŁ

Trwa rekrutacja na studia podyplomowe „Zarządzanie dostępnością w praktyce” na Wydziale Ekonomiczno-Socjologicznym Uniwersytetu Łódzkiego. Kierunek został stworzony wspólnie z ekspertami (wśród których znajdują się osoby z niepełnosprawnościami) w zakresie wdrażania dostępności dla osób ze szczególnymi potrzebami. Według raportu ze stycznia 2021 r. poziom dostępności ogółem dla całego kraju wynosi ok. 41 procent, gdzie 100 procent to pełna, wymagana ustawą dostępność. W dalszym ciągu potrzebne jest zdobywanie wiedzy i dzielenie się doświadczeniem specjalistów.

Zdobyta wiedza podczas studiów pozwoli słuchaczom realizować obowiązek dostępności budynków należących do podmiotów publicznych, dostępności cyfrowej oraz zapewnić wymagany standard dostępu do informacji, a także przekazywać wiedzę pracownikom.

Twórz dostępną rzeczywistość – dostępne budynki, strony internetowe, dokumenty

W Polsce od 2019 roku obowiązuje Ustawa o zapewnianiu dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami (Dz. U. 2019 poz. 1696) oraz Ustawa o dostępności cyfrowej stron internetowych i aplikacji mobilnych (Dz. U. 2019 poz. 848). W związku z tym każdy podmiot publiczny zobowiązany jest do zapewniania dostępności architektonicznej, cyfrowej i komunikacyjno-informacyjnej swoim klientom i pracownikom.

Według raportu o stanie zapewniania dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami przez podmioty publiczne w Polsce (stan na 1 stycznia 2021 r.) większość podmiotów publicznych w Polsce jest w dużej mierze niedostosowana do potrzeb osób ze szczególnymi potrzebami, a w szczególności osób z niepełnosprawnościami. Najniższy jest poziom dostępności informacyjno-komunikacyjnej.

Aż 1/3 podmiotów publicznych w Polsce nie posiada deklaracji dostępności dla prowadzonych przez siebie stron internetowych. Dodatkowo 65,56% podmiotów nie posiada deklaracji dla żadnej z udostępnianych aplikacji mobilnych.

Najczęstszymi barierami dostępności jednostek publicznych są: bariery infrastrukturalne, bariery architektoniczne i komunikacyjne.

W Polsce najwyższy ogólny poziom dostępności prezentują publiczne placówki systemu ochrony zdrowia, zaś najniższy – administracji rządowej. Uczelnie w Polsce (objęte badaniem) odnotowały, na tle wszystkich podmiotów publicznych, wyższy od średniej krajowej poziom dostępności architektonicznej i dostępności informacyjno-komunikacyjnej, ale niższy poziom dostępności cyfrowej.

Średni wskaźnik dostępności architektonicznej dla całego kraju wynosi 0,43 – średnio mniej niż 30% podmiotów publicznych zapewnia wolne od barier poziome i pionowe przestrzenie komunikacyjne, dostęp do wszystkich pomieszczeń, z wyłączeniem pomieszczeń technicznych czy informację na temat rozkładu pomieszczeń w budynkach.

Najczęstszymi ograniczeniami podmiotów publicznych na drodze stałego zwiększania swojego poziomu dostępności są niewystarczająca wiedza i świadomość w kwestii dostępności przestrzeni publicznej dla osób ze szczególnymi potrzebami.

Dlatego zadaniem nadrzędnym studiów podyplomowych jest przygotowanie słuchaczy do pełnienia funkcji koordynatora ds. dostępności, zarówno w jednostkach finansów publicznych, jak i w innych sektorach. Ponadto uczestnicy studiów otrzymają kompendium wiedzy oraz umiejętność korzystania z narzędzi do przeprowadzania audytów dostępności w ramach samooceny instytucji.

Praktyczna wiedza – bogaty program studiów

Uczestnicy studiów mają szansę pozyskać wiedzę i praktyczne umiejętności w zakresie: audytowania barier dostępności w instytucji, tworzenia planów poprawy stanu dostępności, opracowywania raportu o stanie dostępności i innych zadań wynikających z Ustawy o zapewnianiu dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami.

Ponadto nabędą wiedzę o wymogach prawa w zakresie różnych dziedzin dotyczących dostępności (prawo budowlane, standardy unijne, Ustawa o dostępności cyfrowej stron internetowych i aplikacji mobilnych, Ustawa o języku migowym i innych środkach komunikowania się, zamówienia publiczne itp.). Zajęcia obejmować będą też tematykę wiedzy o niepełnosprawności/szczególnych potrzebach oraz praktycznego wdrażania dostępności w instytucji we wszystkich obszarach wymaganych Ustawą (dostępność architektoniczna, cyfrowa, informacyjno-komunikacyjna, usług i procedur).

W programie studiów m.in. społeczne aspekty dostępności w praktyce, sposoby przeciwdziałania dyskryminacji, prawne aspekty dostępności, prawidłowa budowa i działanie strony internetowej i aplikacji mobilnej, uniwersalne projektowanie i dostępność architektoniczna czy zarządzanie dostępnością w instytucji.

Eksperci – praktycy i aktywne metody nauczania: warsztaty i dyskusje

Osoby prowadzące zajęcia to wieloletni praktycy w zakresie wdrażania dostępności dla osób z niepełnosprawnościami i szczególnymi potrzebami, eksperci w poszczególnych obszarach dostępności, specjaliści w zakresie niepełnosprawności, wśród nich również osoby z niepełnosprawnościami.

Studia prowadzone będą metodami aktywnymi, warsztatowymi, gdzie wiodącą rolę pełnić będzie dyskusja z uczestnikami oraz praca na studiach przypadków z wykorzystaniem dostępnych narzędzi.

Studia obejmują 190 godzin zajęć i trwają dwa semestry, to aż 13 modułów tematycznych. Zajęcia odbywają się w systemie zaocznym, podczas dwudniowych sesji. Przedmioty są zaliczane na podstawie weryfikacji efektów uczenia się metodami wybranymi przez prowadzących.

Studia kończą się pracą pisemną o charakterze praktycznym, przygotowaną pod kierunkiem wybranego prowadzącego.  Słuchacze uzyskują świadectwo ukończenia studiów podyplomowych „Zarządzanie dostępnością w praktyce”.

Rekrutacja – trwa nabór na rok akademicki 2023/2024

Warunkiem przyjęcia na studia podyplomowe są ukończone studia wyższe (magisterskie, inżynierskie, licencjackie). Niezbędne informacje o kierunku, kosztach i dokumentach dostępne są na stronie kierunku.

Kierownikiem studiów podyplomowych „Zarządzanie dostępnością w praktyce” jest dr Anisa Wykin z Katedry Socjologii Stosowanej i Pracy Socjalnej: anisa.wykin@uni.lodz.pl

 

Materiał: dr Anisa Wykin, Wydział Ekonomiczno-Socjologiczny UŁ
Redakcja: Centrum Komunikacji i PR